Wie zou je zijn zonder je verhaal? In databanken wordt je identiteit uitgedrukt in leeftijd, lengte, postcode, opleiding enzovoorts. Maar je bent – uiteraard – veel meer dan dat. Als mensen willen weten wie je ‘echt’ bent, moeten ze je eerst leren kennen. Dat betekent dat je moet laten ‘zien’ wie je bent. Via je gedrag en via je verhalen. Dat geldt zowel voor mensen als voor merken en organisaties. Een eerste stap voor marcom-professionals om storytelling-vaardigheden te ontwikkelen is ‘verhaalbewust’ te worden.

Je kent ze wel, collega’s voor wie het glas altijd half leeg is… of juist half vol. Mensen die het leven als een vrolijke bijeenkomst beschouwen of juist als een dieptreurige ervaring. De cynisten die achter iedere goede bedoeling kwaadwilligheid vermoeden of de optimisten die alles ‘roze’ zien. Hoe je naar de wereld en jezelf kijkt, vertaalt zich direct in de verhalen die je dagelijks vertelt. Als je er goed op let, zul je patronen ontdekken die in allerlei varianten terugkeren.
Etaleren of Engageren?
Verhalen uitwisselen is als ademen, je doet ’t vaak onbewust. Door je bewuster te worden van je eigen verhalen (‘Sinds mijn scheiding…’  of  ‘Nu ik kinderen heb…’) , ga je ook meer letten op wat anderen vertellen. Spontane verhalen zijn vrijwel altijd authentiek en ‘vanuit het hart’ en worden ook als zodanig herkend. In minder ontspannen situaties worden onze verhalen al meer ‘vanuit het hoofd’ gegenereerd en dus minder authentiek. Dit alles gebeurt vooral IRL (echte ontmoetingen).

Het fascinerende van deze tijd vol hi-tech is dat de technologie ons doet hunkeren naar ‘high touch’. En via story-channels als Youtube, Facebook en Twitter worden we op onze wenken bediend. Nooit eerder hadden we zoveel mogelijkheden om met elkaar in contact te komen. Maar juist hier zie je veel niet-authentieke verhalen circuleren, waarin mensen, merken en bedrijven zichzelf vooral zo ‘succesvol’ mogelijk etaleren.

Een veelzeggende parodie van Koefnoen:

Egocentrische bijziendheid
Ondanks de verrassende potentie van social media om in korte tijd met weinig middelen een enorm bereik te halen, is het zeer moeilijk om je publiek te engageren. Meer kennis van verhalen en hoe ze werken, helpt bij het ontwikkelen van een effectieve contentstrategie. Met als eerste stap narratieve bewustwording.

Zo laat veel bedrijfscommunicatie een egocentrische bijziendheid zien die een verrassende overeenkomst vertoont met het wereldbeeld van mijn dochtertje. De wereld draait om haar en alles staat in het teken van ‘Kijk mij es, kijk mij es!!’. Met dit verschil dat een bedrijf je zelden tot het bot vertedert.

Happily ever after?

Persoonlijke relevantie
Het heeft lang geduurd voor ik erachter kwam dat mensen maar beperkt geïnteresseerd zijn in anderen. Echte aandacht ontstaat als je iets vertelt over een herkenbare, persoonlijke ervaring met iets of iemand waarbij de toehoorder belang hecht aan de uitkomst. Die uitkomst heeft dan persoonlijke relevantie. Dit kan van alles zijn: informatie over bepaalde personen (sociaal, vaak roddels), een oplossing voor een probleem (functioneel), een persoonlijke overwinning (psychologisch), een diepere waarheid over het leven (spiritueel) etc.

Persoonlijke ervaringen wisselen we vrijwel altijd uit in verhalende vorm. Dit begint vaak met ‘wie’ en ‘waar’ om vervolgens door te schakelen naar ‘wat’, ‘hoe’ en ‘waarom’: ‘Laatst was ik bij Henk…’ of  ‘Toen ik gisteren Chantal sprak…’. Zeg maar de dagelijkse varianten op ‘Er was eens…’ of  ‘Op een dag…’. In real life horen we het liefst échte verhalen, geen sprookjes of reclamepraatjes. Echte verhalen zijn namelijk geloofwaardiger, waardoor ze meer relevantie hebben voor onze eigen werkelijkheidsbeleving.

Sneeuwwitje: the Afterparty

Tot slot
Door storytelling toe te passen in communicatie, beschik je als marcom-professional over een krachtig voertuig voor het overbrengen van boodschappen. Door je bewuster te openen voor de verhalen van anderen, krijg je inzichten die een zeer waardevolle aanvulling bieden bovenop de ‘standaard’ markt- of tevredenheidsonderzoeken. Een beetje vergelijkbaar met je identiteit zoals vastgelegd in databanken of… je identiteit die vanuit een emotioneel relevante context vorm krijgt in je persoonlijke verhalen.

Dank weer voor je aandacht!